تقسیم بندی مناطق خطرناک و انفجاری در استاندارد IEC کمیسیون الکتروتکنیک بین‌المللی  (International Electrotechnical Commission).

استاندارد iec علامت اختصاری کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک است که بیشتر کشورهای دنیا از جمله آمریکا عضو آن هستند . هر منطقه خطرناک بر مبنای میزان وجود مخلوط ذرات غبار و گازهای خطرناک به چند ناحیه مختلف تقسیم می شود.

استانداردهای طبقه بندی نواحی بر اساس گازهای قابل اشتعال – سیستم IEC

ناحيه 0

ناحيه ای است که در آن ميزان بالايی از گازهای خطرناک وجود دارد. برای اين که متوجه ميزان خطر بشويم مثالی می زنيم.

ناحیه 1

در اين ناحيه ميزان گازهای خطرناک کمتر است.

اگر گاز های خطرناک به مدت 10 تا 1000 ساعت يکسال در محيطی وجود داشته باشند در گروه ناحيه 1 قرار می دهيم.

ناحیه 2

در اين ناحيه نيز احتمال وجود گازهای خطرناک هست اما به اندازه ناحيه 1 نيست.

اگر در ناحيه ای گازهای خطرناک به مدت 6 دقيقه تا 10 ساعت طی يکسال وجود داشته باشد آن منطقه ر

ا ناحيه 2 می خوانيم.

جدول مشخصات zone
شرايطزمان وجود ماده خطرناکناحيه براساس استاندارد IECميزان خطر
ناحيه ای که در آن ترکيب گازهای قابل اشتعال و هوا به طور مداوم يا به مدت طولانی وجود دارد.بيش از 1000 ساعت در سالناحيه 0بالا
ناحيه ای که در آن ترکيب گازهای قابل اشتعال بطور نسبی وجود دارد.10 تا 1000 ساعت در سالناحيه 1متوسط
ناحيه ای که در آن ترکيب گازهای قابل اشتعال خيلی کم است و يا به مدت بسيار کمی در محيط وجود دارد.کمتر از 10 ساعت در سالناحيه 2پائين

استانداردهای طبقه بندی نواحی بر اساس ذرات آتش زا – سیستم IEC

ناحیه 20

  مناطقی که یک اتمسفر قابل انفجار شامل مخلوطی از هوا و ذرات گرد و غبار قابل احتراق به صورت دائم یا بیشتر اوقات برای مدت طولانی در آنها وجود دارند.

ناحیه 21

 مناطقی که یک اتمسفر قابل انفجار شامل مخلوطی از هوا و ذرات گرد و غبار قابل احتراق به ندرت در شرایط نرمال فرایندی در آنها وجود دارد.

ناحیه 22

 مناطقی که یک اتمسفر قابل انفجار شامل مخلوطی از هوا و ذرات گرد و غبار قابل احتراق در شرایط غیر نرمال فرایندی برای مدت کوتاهی در آنها وجود دارد.

جدول مشخصات
شــرایـــــطناحیه IECمیزان خطر
ناحیه ای كه در آن گرد و غبار قابل اشتعال به طور مستمر یا در اكثر مواقع وجود دارد و این مقدار به اندازه ای است كه می تواند ایجاد حریق نماید.ناحیه 20بسیار بالا
ناحیه ای كه در آن ذرات قابل اشتعال در شرایط عادی در موارد اندكی وجود دارد و مقدار آن به اندازه ای است كه می تواند ایجاد حریق نماید.ناحیه 21بالا
ناحیه ای كه در آن ذرات قابل اشتعال به ندرت وجود دارد و یا تنها برای زمان اندكی در محیط هستند و یا با فاصله ای كه در آن تجمع ذرات قابل اشتعال به اندازه ای است كه احتمال آتش گرفتن آنها كم است.ناحیه 22پائین

طبقه بندی مواد در سيستم IEC

سيستم IEC به مواد مختلف كه در طبقات متفاوت چيده شده اند تقسيم می شود كه عبارتند از گروه I ، گروه II و III. اين تقسيم بندی در زير آمده است:

گروه I: ابزارهای معدنی به ويژه معادن زير زمينی كه شامل گازهای متان هستند.

گروه II: گازهای قابل اشتعال مثل پروپان و هيدروژن و … و همچنين بخارات قابل اشتعالی مثل استون و بنزين.

به زير گروه های C,B,A تقسيم می شود.

گاز يا بخار نمايندهگروهدرجه خطر
هيدروژنIICبالا
اتيلنIIBمتوسط
پروپانIIAپائين

طبقه بندی دما

در كنار طبقه بندی مناطق و مواد ها به طبقه بندی دما نيز احتياج داريم.

چرا اين طبقه بندی مورد نياز است. در منطقه خطر كه گازها و بخارات قابل اشتعال متراكم شده اند، يك سطح داغ می تواند انرژی لازم برای انفجار را تامين كند. مجددا” نگاهی به اين طبقه بندی دما در سيستم IEC می اندازيم. سيستم استاندارد IEC و در ارتباط دماها

 كلاس دمابيشينه دمای سطح
OC
T1450
T2300
T3200
T4135
T5100
T685

 بايد به اين نكته توجه كنيم كه هر 3 اين طبقه بندی ها يعنی طبقه بندی مناطق خطر، طبقه بندی مواد خطر زا و طبقه بندی كلاس دما برای ايمن نگاه داشتن محيط هستند و بايد دركنار هم آن ها را دنبال كنيم. در جدول بالا T6 نشانه این است که حداكثر دمای سطح مي تواند 85 سانتیگراد باشد. اين چه معنی مي دهد؟ اين يعنی اين كه اگر تجهيزاتی گرما توليد كند و دمای سطحی آن بيش از دمای قابل قبول شود به سطح اشتعال بالقوه تبديل می شود .